De Eetbare Tuin: hoe begin ik er aan?

De eetbare tuin: een nutstuin die zowel productief als mooi is. Een ideale combinatie!
Geïnspireerd door 'The Edible Garden' van Alys Fowler, 'Het Goeie Leven' met tuinheld Wim Lybaert en 'Big Dreams, Small Spaces' met de Engelse tuingoeroe Monty Don gingen ook wij aan de slag. Vol bewondering keken we naar deze tuintelevisie tijdens de donkere maanden.

Met een mandje struinen door je tuin en even later met een volle mand vers geplukte groentjes en kruidjes de keuken binnenkomen om daarna je eigen gezond potje te koken, het lijkt me een zalig leven. 't Goeie leven. Genieten van tuin en eten, samen met het gezin of vrienden.

Met licht-groene vingers maar vooral veel 'Goeste' (West-Vlaams voor veel zin) begon ik me te verdiepen in het tuinieren. Ik volgde een 'moestuincursus' en 'kruidenworkshops'. Avonden lang vulden Pinterest-borden vol tuingroen mijn hartje.

Een mooie eetbare tuin, dat wilden wij ook! Onze verwaarloosde voortuin zouden we omtoveren tot zo'n 'Edible Garden'. Maar hoe begin je aan een eetbare tuin?



1. Kies een geschikte locatie dicht bij je huis
Wij maakten van onze voortuin een eetbare tuin. Dat klinkt misschien vreemd, maar op het einde van een doodlopende straat hebben wij bijna geen verkeer en door de haag ook geen inkijk. Voordien was onze voortuin een afgesloten stuk, waar we zelden kwamen en geen genot van hadden: zonde! De buxusrijen en halfdode hortensia's werden uit de grond gehaald en de tussenmuur gesloopt. Zo leek het alsof we er een groot stuk tuin bij hadden.

Als je eetbare tuin dicht bij je keuken ligt, dan is dat vooral heel praktisch. Je loopt nog snel even om enkele kruiden uit de tuin bij het koken. Je ziet ook sneller als sommige planten het niet goed doen: als het te droog wordt, er te veel ongewenste plantjes hun plaats op eisen of als slakken en bladluizen te verlekkerd worden op jouw eetbare tuin...



2. Denk na over de indeling

Dit vond ik de moeilijkste fase.
Er zijn zo veel mooie ontwerpen te vinden online, maar onze voortuin in T-vorm maakte een mooi plan niet evident.

Tijdens de wintermaanden dachten we na
over hoe we onze eetbare tuin zouden indelen.





Enkele tips die mij enorm geholpen hebben:

- Noteer vooraf wat je graag in je tuin zou willen: bessen, pergola voor klimplanten, border met vaste planten...
- Begin met een 'blanco' tuin: eenmaal alle buxus, hortensia's en grassen weg waren konden we veel beter inbeelden hoe de nieuwe tuin eruit kon zien. Zolang er nog planten in de tuin staan, kan je de ruimte niet zo goed inschatten.
- Als je een plan tekent, zorg dat je zeker de juiste verhoudingen respecteert (werk op schaal).
- Maak het niet te moeilijk. Less is more. Toen ik ons plan ter plaatste ging uitstappen, merkte ik al snel dat ik het plan eenvoudiger moest maken.
- Leg ter plaatse met takken of touw de vorm van borders en paadjes op de grond, zo kan je beter visualiseren en eventueel corrigeren.
- Hou rekening met de stand van de zon en pas je plantkeuze hieraan aan.


3. Verzamelen
Online shoppen, stekjes gaan nemen bij kennissen, voorzaaien in zaaibakjes op de vensterbank, tweedehands en gratis bouwmateriaal (stenen, hout) verzamelen,... Onze oprit leek wel een bouwwerf, onze living een plantenkwekerij.


4. Aan de slag

In het voorjaar was het dan zover: de uitvoering. De pergola, de bessenbak, de paadjes, hekjes, rozenboog (bonenboog in ons geval) werden geplaatst. Ik wist waar ik alle elementen ongeveer wou hebben, maar hier en daar zijn we toch wat van het originele plan afgeweken. Al doende merk je vaak dat wat je in je hoofd had, toch niet zo mooi is in realiteit. Als je plots een beter idee hebt, dan doe je dat toch gewoon? Niet altijd gemakkelijk voor de helpers...


5. Een goede bodem is de start voor een productieve tuin
Onze zanderige poldergrond heb ik aangevuld met bodemverbeteraar. Bij het planten heb ik ook compost toegevoegd aan het plantgat. En ondertussen ben ik brandnetelgier aan het maken.


6. Alles in de grond
In februari mochten de bessenstruiken als eerste in de eetbare tuin aangeplant worden.
Kruiden en vaste planten begonnen de vaste-planten-border te vullen en na de ijsheiligen kwamen de tomaatjes, komkommers, enz. hen vergezellen in de tuin.

Hou rekening met de eigenschappen van de planten bij het kiezen van hun plekje.
De bessenstruiken kwamen tegen de omheining die hen ondersteunt, buitentomaten op een zonnige plek uit de wind, erwten en bonen kunnen langs de omheining omhoog kruipen en een verloren hoekje vulde ik met aardpeer. We zijn nu eind mei en ik ben nog bezig met zaaien en planten.


7. Onderhoud

Vele van mijn vaste planten zijn nog heel klein. Ze vullen nu nog maar soms 1/5de van de plek die ze volgende jaren zullen opeisen. De nog vrije grond moet ik nu heel goed onderhouden, veel onkruid wegnemen, zodat het niet de overhand neemt.
En alles wat je plant en zaait voldoende water en liefde geven natuurlijk.